Beroepsbeoefenaren die werken met gewasbeschermingsmiddelen moeten voldoen aan de wettelijke beroepsvereisten. Er zijn medewerkers die door ondernemers in dienst worden genomen om alleen maar te spuiten. Dit komt voor bij grote bedrijven en in de loonwerksector. Daarnaast zijn er piloten die met een vliegtuig(je) grote percelen spuiten.
]]>Voor u ligt het kwalificatiedossier Teelt 2/3. Dit dossier bestaat uit een aantal onderdelen.
In deel A wordt voor alle geïnteresseerden een korte omschrijving gegeven van de beroepengroep en de taken die de beroepsbeoefenaar zoal uitvoert en de competenties die hij/zij daarbij nodig heeft.
In deel B, de kwalificaties, worden op hoofdlijnen de diploma-eisen beschreven. Deze eisen geven samen weer wat de gediplomeerde moet kunnen als hij/zij op de arbeidsmarkt start.
In deel C wordt een uitwerking gegeven aan hetgeen in deel B is gesteld. Deel C is zowel inhoudelijk als methodologisch aan deel B gekoppeld, er is een één op één relatie tussen respectievelijk de kerntaken, de proces-competentie-matrices en de daarin opgenomen werkprocessen, de certificeerbare eenheden met deze entiteiten in deel C.
In deel D wordt verantwoording afgelegd over de totstandkoming van dit kwalificatiedossier. Ook vindt u hier de verwijzingen naar het voor dit dossier relevante bronnenmateriaal.
Hieronder vindt u de grafische weergave van de relaties tussen de verschillende elementen van dit kwalificatiedossier.
]]>Teelt 2/3
Omschrijving
De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 werkt in de primaire sector op een bedrijf waar producten geteeld worden. Hierbij kan het gaan om binnenteelt dan wel buitenteelt. Onder binnenteelt valt bijvoorbeeld de glastuinbouw. Het kan behalve om groenten gaan om bloembollen, potplanten, champignons of snijbloemen. In de buitenteelt gaat het om akkerbouw, vollegrondgroentelteelt, bloembollenteelt, boomteelt, vaste plantenteelt, en fruitteelt.
In de buitenteelt spelen met name weersinvloeden en bodemvruchtbaarheid een grote rol terwijl in de binnenteelt het accent veel meer zal liggen op teeltoptimalisatie, klimaatbeheersing, waterverbruik, computersturing. Daarnaast spelen natuurlijk ook gewasbescherming, productkwaliteit, EU-beleid en milieuwaarden een rol.
Teeltbedrijven functioneren steeds meer binnen een internationale markt. Ze vormen onderdeel van een productieketen. De afnemer stelt eisen aan het product,ook wat betreft belasting van het milieu. Deze hebben gevolgen hebben voor het teeltsysteem. Het imago van de sector is ook deels afhankelijk van manier waarop de sector omgaat met maatschappelijke problemen zoals zorg voor het milieu, energiegebruik .
In dit dossier wordt de uitstroom beschreven van de medewerker teelt en de vakbekwaam medewerker teelt.
Werkzaamheden
De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 probeert opbrengst en kwaliteit van zijn product te optimaliseren. Samen met zijn collega's begeleidt hij de ontwikkeling en groei van het gewas. Hij voert werkzaamheden uit bij de voorbereiding van de teelt, de teelt en de oogst, verwerking van de oogst en het verkoopklaar maken. Hij probeert ziekten en plagen te voorkomen. Hij verwijdert afwijkingen en als daar aanleiding toe is, grijpt hij in. Indien van toepassing let hij op de werking van machines, appartuur en installaties , signaleert storingen en lost deze afhankelijk van de storing op en verricht kleine reparaties.
De teeltwerkzaamheden zijn van gestandaardiseerde aard en vereisen veelal het werken in tempo. Veel van deze werkzaamheden komen steeds terug in de elkaar opvolgende teeltcycli. De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 moet bij het uitvoeren van zijn werkzaamheden steeds opnieuw inspelen op verander(en)de omstandigheden.
De vakbekwaam medewerker geeft instructie bij de uitvoering van de werkzaamheden, controleert de uitvoering van de werkzaamheden en stuurt medewerkers of teams aan en geeft indien van toepassing leiding aan seizoenskrachten. Ook informeert hij zijn leidinggevende over de toestand van het gewas. Hij let ook op de werking van de apparatuur en probeert storingen te verhelpen of kleine reparaties zelf uit te voeren.
Werkwijze
De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 werkt zorgvuldig en productiegericht met respect voor het product. Hij voelt zich betrokken bij de sector. De teelt vraagt zorgvuldigheid opdat er een kwalitatief goed product komt. Wil de teelt voldoende opleveren, dan moet ook op kwantiteit worden gelet. Tegelijk is energiebesparing een thema vanwege de hoge kosten en het milieu. Dat geldt ook voor automatisering van zaai/stek/poot-, sorteer- , opslag- en verpakkingsprocessen.
De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 werkt verder met oog voor het milieu, gebruikt zo min mogelijk chemische middelen en houdt steeds de veiligheid in het oog. Hij poogt milieubelasting en -schade te voorkomen. Dat zijn zaken waar niet alleen wettelijke eisen voor zijn opgesteld, maar waarop een afnemer of consument hem ook kan aanspreken.
De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 legt voor zijn werkzaamheden verantwoording af aan de direct leidinggevende. De vakbekwaam medewerker teelt werkt zelfstandig. Hij geeft soms leiding aan seizoenskrachten, bijvoorbeeld tijdens de oogst.
Het profiel en de kwalificatiestructuur
Het kwalificatiedossier Teelt 2/3 maakt deel uit van de kwalificatiestructuur Voedsel en leefomgeving in de sector Plantenteelt. Onderstaand schema laat de opbouw van deze sector zien.
]]>Voor u ligt Deel B van het kwalificatiedossier Teelt 2/3. In dit deel worden op hoofdlijnen de diploma-eisen beschreven voor:
De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 werkt in de primaire sector op een plantenteeltbedrijf. Tot deze subsector behoren zowel de binnen- als de buitenteelt. Onder de binnenteelten vallen onder andere de glasgroenteteelt, bolbloementeelt, potplantenteelt, paddestoelenteelt en de (snij)bloementeelt. Onder de buitenteelten vallen onder andere de akkerbouw, de vollegrondsgroenteteelt, de bloembollenteelt, de boomteelt en de fruitteelt. Er is een grote diversiteit aan bedrijven; hierdoor kan de invulling van de verschillende beroepen die behoren tot het kwalificatiedossier Teelt 2/3 zeer divers zijn.
De beroepsbeoefenaar teelt werkt als vakfunctionaris.
De Beroepsbeoefenaar teelt 2/3 is belast met uitvoerende werkzaamheden in de binnen- of buitenteelt. Hij voert deze werkzaamheden uit bij de voorbereiding van de teelt, de teelt en de oogst, verwerking van de oogst en het verkoopklaar maken, om het product te optimaliseren.
Het beroep wordt gekenmerkt door werkzaamheden van gestandaardiseerde aard. Een aantal werkzaamheden vereist het werken in tempo. Veel werkzaamheden komen steeds terug in de elkaar opvolgende teeltcycli. Steeds moet echter worden ingespeeld op verander(en)de omstandigheden. De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 werkt zorgvuldig en productiegericht met respect voor het product. Hij voelt zich betrokken bij de sector, heeft oog voor het milieu en houdt steeds de veiligheid in het oog.
Er zijn een aantal essentiële verschillen tussen de medewerker teelt en de vakbekwaam medewerker teelt: De vakbekwaam medewerker teelt voert de werkzaamheden zelfstandig uit. Hij geeft instructie bij de uitvoering van de werkzaamheden, controleert de uitvoering van de werkzaamheden en stuurt medewerkers aan, geeft indien van toepassing leiding aan seizoenskrachten. Waar in teams gewerkt wordt, heeft hij een aansturende rol.
Voor de uitstroom medewerker teelt geldt:
Op basis van scholing en/of ervaring is doorgroei mogelijk naar vakbekwaam medewerker teelt.
Voor de uitstroom vakbekwaam medewerker teelt geldt:
Op basis van scholing en/of ervaring is doorgroei mogelijk naar manager op een plantenteeltbedrijf, specialist teelt en techniek, specialist teelt en arbeid en in een enkel geval als herborist.
Het totale tuinbouwcluster is een van de meest innovatieve en economische sectoren van Nederland.
Er is nog steeds sprake van een toenemende schaalvergroting: hierdoor ontstaan verschillende specialismen binnen de bedrijven die niet meer door een persoon uitgevoerd kunnen worden. Productie bedrijven worden steeds meer moderne technische geavanceerde bedrijven. Het werken als gekwalificeerd medewerker in de teelt kan niet meer zonder competenties op het gebied van tuinbouwtechniek.
Er is behoefte aan medewerkers die naast teelt- en techniekkennis en vaardigheden ook beschikken over competenties op het gebied van registreren, rapporteren, communiceren en kennis van de brede wereld van de sector plant.
Het is belangrijk om de tuinbouw te voorzien van gekwalificeerd personeel. Er zijn weinig leerlingen die kiezen voor een plantenteeltopleiding terwijl de behoefte aan gekwalificeerd personeel toeneemt.
Raadpleeg voor meer informatie het Sectorbeleidsplan Plantenteelt 2008-2011 (Aequor) of het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA). Cijfers over de arbeids- en onderwijsmarkt zijn te vinden op: www.aequor.nl .
De Paritaire commissie heeft geconstateerd dat er voldoende praktijkleerplaatsen beschikbaar zijn voor het voorliggende kwalificatiedossier. Informatie over praktijkleerplaatsen is te vinden via het Register leerbedrijven (http://www.aequor.nl/).
Hoewel op korte termijn de recessie voor een dip zorgt in de sector wordt verwacht dat de recessie geen gevolgen heeft voor de arbeidsmarkt op middellange og lange termijn. Meer informatie over de gevolgen van de recessie voor de arbeidsmarkt en het aantal bpv-plaatsen in de sector voedel en leefomgeving is te vinden op http://www.aequor.nl/
]]>Voor de plantenteelt in het algemeen geldt dat er steeds meer aandacht komt voor productiemethoden die de voedselveiligheid garanderen en voor het terugbrengen van het gebruik van chemische middelen. Daarnaast is er een richtlijn voor minimale mileiubelasting en bestaat er registratieplicht voor deze middelen. De wet- en regelgeving op het gebied van voedselveiligheid , milieu en het gebruik van chemische middelen zal zich voortdurend blijven ontwikkelen. De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 dient op de hoogte te blijven van deze wetten en regels. Er is steeds meer certificering vereist voor bedrijven in de plantenteelt en maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt belangrijker. Daarnaast komt er steeds meer wet- en regelgeving voor arbeidsomstandigheden. De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 zal bij de uitoefening van zijn werkzaamheden voortdurend moeten blijven voldoen aan de wet-en regelgeving.
Marktontwikkelingen
Een druk leven met stress en irritaties, slechte eetgewoonte, te weinig bewegen is voor een groeiende groep mensen de realiteit van dit moment. Steeds meer mensen erkennen hun behoefte aan een prettige en evenwichtige leefstijl waar aandacht voor ontspanning, gezonde voeding en producten een belangrijke plaats inneemt. Zij kiezen steeds bewuster voor gezondere voeding, biologische voeding, eerlijke voeding, Voeding die duurzaam geproduceerd is, het milieu ontziet en tegelijkertijd smakelijk en lekker eruit ziet.
De sector streeft ernaar de potentiële markt en de werkelijke markt dichter bij elkaar te brengen. Duurzaamheid, diervriendelijkheid en landschapsontwikkeling zijn belangrijke thema's.
In de binnen- en buitenteelt ligt de nadruk steeds meer op klantgericht, ketengericht en duurzaam produceren. De hoeveelheid subsidie neemt af en de consequentie is dat er meer marktconform geproduceerd moet worden.
Om te overleven moeten bedrijven zich onderscheiden door middel van het reduceren van de kosten, innovatie, leveren van toegevoegde waarde, kwaliteitsproducten en samenwerking.
De ontwikkelingen in de plantenteelt gaan snel, bedrijven moeten steeds inspelen op de veranderende markt. Voor de beroepsbeoefenaar teelt betekent dit dat hij om moet kunnen gaan met de veranderingen die deze ontwikkelingen binnen zijn werk en/of zijn bedrijf opleveren.
Technologische ontwikkeling
Teeltbedrijven worden steeds meer technisch geavanceerde bedrijven. Mechanisering, automatisering, mechatronica, robotisering en ICT worden in de bedrijven in toenemende mate ingezet. Dit uit zich onder andere in machines en werktuigen die steeds groter, complexer, geavanceerder en specifieker worden en ze zijn veelal computergestuurd. Voor de beroepsbeoefenaar teelt 2/3 betekent dit dat hij bij de uitvoering van zijn werkzaamheden hier meer en meer mee in aanraking komt en er kennis van en inzicht in moet hebben.
Daarnaast is er steeds meer aandacht voor energiemanagement. Voor steeds meer ondernemingen wordt dit een belangrijke bron van inkomsten of besparing. Zo worden er steeds meer energiebesparende installaties aangeschaft. Er wordt ook steeds meer geïnvesteerd in energieterugwinning, koude-warmte-opslag, aardwarmte, clustering van energiegebruik en teruglevering van elektriciteit. Voor sommige ondernemingen wordt dit zelfs een hoofdtaak, naast de teelt. Energiemanagement zal een grote rol blijven spelen bij de bedrijfsvoering van primaire producenten, voornamelijk in de glastuinbouw.Voor de beroepsbeoefenaar teelt 2/3 betekent dit hij in zijn werk er in toenemende mate mee in aanraking zal komen.
Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen
In de plantenteelt is er steeds meer sprake van schaalvergroting. Bedrijven worden steeds groter en er worden arbeidsbesparende maatregelen genomen. Er is een verbreding van agrarische activiteiten waarneembaar en een deel van de ondernemers schakelt over naar geïntegreerde teelt. Binnen de teeltbedrijven ontstaan specialismen die niet meer door 1 persoon uitgevoerd kunnen worden. De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 komt bij de uitoefening van zijn taken met meerdere specialisten in aanraking. De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 moet in staat zijn met deze specialisten te kunnen communiceren en ermee samen kunnen werken. Verandering in een van de schakels in de keten hebben gevolgen voor alle andere schakels in de keten. De beroepsbeoefenaar teelt dient kennis te hebben van en inzicht te hebben in de gehele keten. Duurzaam produceren is een speerpunt binnen de gehele sector. Men heeft steeds vaker hooggekwalificeerd personeel nodig.
Internationale ontwikkelingen
De sector plant is een internationale wereld. Er is sprake van toenemende internationale samenwerking. Internationale arbeidsmigratie is een verschijnsel waar in de plantenteelt terdege rekening mee gehouden moet worden. De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 zal steeds meer met anders sprekende collega's en met andere culturen te maken krijgen. Hij zal met deze collega's open respectvolle manier moeten kunnen samen werken. De vakbekwaam medewerker teelt zal daarnaast nog expliciet te maken krijgen met het aansturen en/of begeleiden van buitenlandse collega's/medewerkers. Daartoe zal hij in ieder geval een internationale taal moeten spreken. In de opleidingen zal aan het internationale aspect aandacht besteed moeten worden.
In dit hoofdstuk worden de verschillende uitstromen van dit kwalificatiedossier nader omschreven.
De uitstromen welke deel uit maken van dit dossier zijn:
De medewerker teelt werkt op een bedrijf met groententeelt, bolbloementeelt, potplantenteelt, paddestoelenteelt, (snij)bloementeelt, de akkerbouw, vollegrondsgroenteteelt, bloembollenteelt, boom- en vastplantenteelt, fruitteelt of een combinatie van deze teelten. Afhankelijk van de teelt werkt de medewerker in de binnenteelt of in de buitenteelt.
De werkzaamheden in de binnenteelt spelen zich veelal af in een kas. Paddestoelen worden gekweekt in donkere cellen.
De werkzaamheden in de buitenteelt spelen zich veelal af op het teeltperceel.
De medewerker teelt werkt zorgvuldig en productiegericht met respect voor het product. Hij houdt in zijn werk voortdurend rekening met het feit dat hij werkt met levende producten. Voor de eentonige werkzaamheden die hij soms moet uitvoeren is zelfdiscipline vereist, in overeenstemming met het niveau van de medewerker. Hij heeft bij zijn werkzaamheden oog voor de veiligheid van zichzelf, collega's en de omgeving en heeft een alerte houding. Hij voelt zich betrokken bij de sector en werkt met respect voor het milieu. Het werken met kwetsbare producten vereist een zorgvuldige handelwijze. Tijdens zijn werk heeft hij continu aandacht voor de productkwaliteit.
]]>De medewerker teelt heeft een uitvoerende en signalerende rol. Hij voert na instructie eenvoudige werkzaamheden zelfstandig uit. Hij is verantwoordelijk voor de door hem gebruikte bedrijfsuitrusting en voor de invloed daarvan op zijn directe werkomgeving. Hij legt voor zijn werkzaamheden verantwoording af aan de direct leidinggevende.
]]>Het beroep wordt gekenmerkt door werkzaamheden van reproductieve en gestandaardiseerde aard. Een aantal werkzaamheden vereist het werken in tempo. De medewerker heeft een diversiteit aan werkzaamheden. Hiervoor heeft hij voornamelijk basiskennis nodig van de verschillende onderdelen van de teelt.
Tijdens de teelt moet voortdurend worden ingespeeld op het te telen product en op verander(en)de omstandigheden. De samenhang tussen de verschillende onderdelen van de teelt en de schakels in de keten worden steeds belangrijker. De medewerker teelt moet hier kennis van en inzicht in hebben. Al deze aspecten compliceren het werk. De toenemende techniek en automatisering en het belang van communicatie tussen afdelingen binnen het eigen bedrijf maken het werk van de medewerker complex.
Hij brengt, rekening houdend met de ( weers)omstandigheden, het groeimedium en de teeltruimte en/of de bodem en het perceel zorgvuldig en op basis van vaktechnisch inzicht in gereedheid voor de aanstaande teelt en verrijkt de bodem/groeimedium afgestemd op de teelt. Ook bereidt hij op vakkundige wijze en afgestemd op de teelt bedreven en accuraat het uitgangsmateriaal voor of vermeerdert het rekening houdend met de kwetsbaarheid van het product. Daarbij voert hij de werkzaamheden snel en bedreven uit waarbij op verantwoorde wijze fysieke inspanning wordt geleverd zodat de teelt kan starten.
]]>De medewerker teelt verzorgt na instructie of opdracht het gewas tot de oogst. Hij zaait, poot of plant het teeltmateriaal,begeleidt de groei en onderhoudt het gewas. Tijdens de verzorging van het gewas signaleert hij eventuele afwijkingen, zieke planten en onkruid en rapporteert deze aan zijn leidinggevende of verantwoordelijk specialist. Hij registreert de benodigde gegevens.
]]>Het gewas wordt verzorgt.
De groeicondities zijn optimaal
De medewerker teelt verricht na instructie of opdracht werkzaamheden ten behoeve van de oogst. Hij oogst samen met collega's het product/gewas. Hij zorgt voor de afvoer en het transport van de oogst naar de opslag en/of verwerkingsruimte. Hij registreert gegevens en rapporteert afwijkingen. Hij oogst en transporteert product/gewas.
]]>Op basis van zijn vaktechnisch inzicht oogst hij het oogstrijpe gewas op een vlotte en vakkundige manier waarbij hij gebruik maakt van de juiste technieken afgestemd op het gewas zodat het geoogste product onbeschadigd is en voldoet aan gestelde kwaliteitseisen.
]]>Het geoogste product is verwerkt.
Het geoogste product is afzetklaar.
]]>Op basis van vaktechnisch inzicht en gebruikmakend van de de juiste technieken transporteert hij de benodigde materialen en producten en verwerkt en/of bewerkt het product/gewas op een vlotte en vakkundige manier waarbij hij op verantwoorde wijze fysieke inspanning levert zodat de producten verzendklaar zijn gemaakt en zijn opgeslagen. Daarnaast checkt hij het klimaat in opslag en verwerkingsruimten en signaleert hij op basis van zijn vakdeskundigheid en ervaring afwijkingen aan producten en/of opslagcondities en onderneemt passende actie zodat de producten in optimale conditie zijn en de kwaliteit behouden blijft.
]]>De machines en/of apparatuur is klaar voor gebruik.
Onderhoudsgegevens zijn gerapporteerd en geregistreerd
]]>De medewerker teelt controleert na instructie of opdracht de apparatuur/installaties en pleegt in voorkomende gevallen het noodzakelijke routinematig onderhoud dat hij binnen de kaders van de wet en de bedrijfsrichtlijnen zelf mag verrichten. Hij signaleert mankementen en technische storingen aan machines, werktuigen en apparatuur voor de teelt.
]]>De apparatuur werkt.
Mankementen en technische storingen zijn gesignaleerd
De vakbekwaam medewerker teelt werkt op een bedrijf met groententeelt, bolbloementeelt, potplantenteelt, paddestoelenteelt, (snij)bloementeelt, de akkerbouw, vollegrondsgroenteteelt, bloembollenteelt, boom- en vastplantenteelt, fruitteelt of een combinatie van deze teelten. Afhankelijk van de teelt werkt de medewerker in de binnenteelt of in de buitenteelt.
De werkzaamheden in de binnenteelt spelen zich veelal af in een kas. Paddestoelen worden gekweekt in donkere cellen.
De werkzaamheden in de buitenteelt spelen zich veelal af op het teeltperceel.
De vakbekwaam medewerker teelt werkt zorgvuldig en productiegericht, met respect voor het product. Hij houdt in zijn werk voortdurend rekening met het feit dat hij werkt met levende producten. Voor de werkzaamheden van reproductieve aard die soms uitgevoerd moeten worden is dicipline vereist. Hij heeft een proactieve houding en voelt zich betrokken bij de sector. Milieu en veiligheid voor hemzelf en anderen spelen een belangrijke rol. Hij respecteert wet- en regelgeving ten aanzien van veiligheid en milieu, ook al kost dit wat meer tijd en moeite.
]]>Hij brengt, rekening houdend met de (weers)omstandigheden, het groeimedium en de teeltruimte en/of de bodem en het perceel zorgvuldig en op basis van vaktechnisch inzicht in gereedheid voor de aanstaande teelt en verrijkt de bodem/groeimedium afgestemd op de teelt. Ook bereidt hij op vakkundige wijze en afgestemd op de teelt bedreven en accuraat het uitgangsmateriaal voor of vermeerdert het uitgangsmateriaal. Hierbij houdt hij voortdurend rekening met de kwetsbaarheid van het product. Daarnaast zorgt hij voor de aanwezigheid van de benodigde apparatuur en de aan- en afvoer van het materiaal. Hij voert alle werkzaamheden snel en bedreven uit waarbij op verantwoorde wijze fysieke inspanning wordt geleverd zodat de teelt kan starten.
]]>Hij controleert op basis van vaktechnisch inzicht het gewas regelmatig, treft maatregelen ter voorkoming van onkruid, ziekten en plagen en voert tijdig, vakkundig en accuraat gewasbescherming uit.
Hij berekent de voor een bespuiting benodigde hoeveelheid middel, maakt de spuitvloeistof klaar en de spuitapparatuur gebruiksklaar . Hij voert de bestrijding uit in het gewas en maakt de apparatuur en de verpakking schoon. Past hierbij maatregelen toe ter voorkoming van risico’s voor veiligheid en gezondheid en verricht op verantwoorde wijze fysieke inspanning, zodat het gewas in optimale conditie verkeert. ]]>Op basis van vaktechnisch inzicht en gebruikmakend van de de juiste technieken transporteert de benodigde materialen en producten en verwerkt de oogst op een vlotte en vakkundige manier waarbij hij op verantwoorde wijze fysieke inspanning levert. Daarnaast checkt hij het klimaat in de opslag- en verwerkingruimten en signaleert hij op basis van zijn vakdeskundigheid en ervaring afwijkingen aan opslagcondities en/of producten en onderneemt passende actie zodat de producten verzendklaar zijn gemaakt en zijn opgeslagen en in optimale conditie zijn.
]]>Bedrijfsuitrusting en terreinen zijn netjes en onderhouden.
Hij raadpleegt zijn leidinggevende of verantwoordelijk specialist over de machines, materialen en middelen nodig voor het verzorgen en onderhouden van de bedrijfsuitrusting/werkomgeving zodat de juiste machines, materialen en middelen worden ingezet.
]]>Hij ruimt snel en bedreven de werkomgeving op en onderhoud op basis van vakkennis en technisch inzicht de gebouwen en terreinen en verricht eventueel eenvoudige reparaties waarbij hij rekening houdt met de geldende veiligheidsvoorschriften en wet- en regelgeving zodat de bedrijfsuitrusting er netjes en verzorgd uitziet.
]]>Hij voert onderhoud en reparatie aan gebouwen en terreinen uit volgens de geldende veiligheidsvoorschriften en wet- en regelgeving.
]]>Hij meldt de leidinggevende of verantwoordelijke specialist afwijkingen aan apparatuur en/of machines zodat er actie ondernomen kan worden en betrokkenen op de hoogte zijn.
]]>Hij maakt op basis van technisch inzicht en vakkennis de machines en apparatuur gebruiksklaar en pleegt indien nodig bedreven eenvoudig onderhoud aan de machines en apparatuur waarbij hij op verantwoorde wijze fysieke inspanning verricht zodat de apparatuur gereed is voor gebruik.
]]>Een reële planning.
De werkzaamheden zijn verdeeld en afgestemd op de medewerkers.
De medewerker weet wat hij moet doen.
De werkzaamheden verlopen efficient en effectief
De voortgang is bewaakt.
Knelpunten zijn gesignaleerd.
]]>In dit hoofdstuk zijn de verschillende kerntaken in dit kwalificatiedossier beschreven.
]]>De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 brengt de bodem en het perceel en/of het groeimedium en de kas in gereedheid voor de aanstaande teelt. Afhankelijk van de teelt voert hij de vermeerdering uit en bereidt hij het uitgangsmateriaal voor. Indien van toepassing zorgt hij voor de aan- en afvoer van het materiaal en de benodigde apparatuur.
De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 verzorgt het gewas tot de oogst. Hij zaait, poot of plant het teeltmateriaal, begeleidt de groei en onderhoudt het gewas. Tijdens de verzorging van het gewas signaleert hij eventuele afwijkingen, zieke planten en onkruid en rapporteert deze op de daarvoor aangewezen wijze.
Voor de uitstroom vakbekwaam medewerker geldt extra: Hij informeert de leidinggevende tijdens de teelt over de toestand van het gewas.
De vakbekwaam medewerker teelt voorkomt waar mogelijk onkruid tussen en ziekten en plagen aan het gewas. Als er ziekten, plagen of onkruiden zijn gesignaleerd, overlegt hij met de leidinggevende/verantwoordelijk specialist of gewasbescherming noodzakelijk is en kiest in overleg het middel (biologisch of chemisch) en de toepassingsmethode. Hij voert de bestrijding uit waarbij hij zich houdt aan de wettelijke voorschriften en de bedrijfsrichtlijnen. Na de inzet van middelen reinigt hij de gebruikte apparatuur en registreert hij de middelen.
De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 verricht werkzaamheden ten behoeve van de oogst. Hij oogst het product/gewas en zorgt voor de afvoer en het transport van de oogst naar de opslag en/of verwerkingsruimte. Hij rapporteert afwijkingen.
Voor de vakbekwaam medewerker teelt geldt extra: Hij bepaalt in overleg met zijn leidinggevende/verantwoordelijk specialist het oogsttijdstip
De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 verwerkt het geoogste product. Hij maakt het product gereed voor afzet. Indien van toepassing bewerkt en/of sorteert en/of verpakt hij het geoogste product. Hij voert het product af naar opslagruimtes. Hij checkt het klimaat in de verwerkings- en/of opslagruimtes. Hij rapporteert afwijkingen.
Voor de vakbekwaam medewerker teelt geldt extra: Hij bepaalt in overleg met zijn leidinggevende/verantwoordelijk specialist voor aanvang van de werkzaamheden welke machines, materialen en middelen nodig zijn.
De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 zorgt dat de gebouwen en terreinen netjes zijn. Hij onderhoudt gebouwen en terreinen en voert eenvoudige reparaties uit.
De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 maakt apparatuur gebruiksklaar, pleegt eenvoudig onderhoud en verhelpt kleine storingen tijdens het gebruik, voor zover hij dit binnen de bedrijfsrichtlijnen zelf mag verrichten. Hij rapporteert/informeert zijn leidinggevende/verantwoordelijk specialist indien er afwijkingen of gebreken aan apparatuur en machine is.
De beroepsbeoefenaar teelt 2/3 controleert de apparatuur/installatiesen pleegt hij in voorkomende gevallen het noodzakelijke routinematig onderhoud dat hij zelf mag verrichten. Hij signaleert mankementen en technische storingen aan machines, werktuigen en apparatuur voor de teelt.
Voor de vakbekwaam medewerker teelt geldt extra: Hij spoort volgens vaste routines de oorzaak op en bepaalt of hij de reparatie zelf kan uitvoeren. Zo niet dan attendeert hij zijn leidinggevende of de verantwoordelijke specialistop het probleem.
Toelichting:
De beroepsbeoefenaar 2/3 werkt met levende producten. Bij de werkzaamheden die hij uitvoert aan het gewas of product zal hij voortdurend rekening moet houden met de kwetsbaarheid ervan.
De beroepsbeoefenaar 2/3 moet tijdens de uitvoering van zijn werkzaamheden gegevens registreren. Afhankelijk van de teelt en de bedrijfsvoering zijn dit gegevens met betrekking tot de teelt, het proces, het gewas, de arbeid, de technische installties en machines, de opslag en dergelijjke. Voor de vakbekwaam medewerker teelt betekent dit dat hij niet alleen de gegevens registreert maar daarnaast ook de noodzakelijke administratie of administratieve handelingen uitvoert. Daarnaast kiest hij in overleg met de leidinggevende of verantwoordelijk specialist de juiste apparatuur, materialen en middelen en werkwijze.
Voor alle werkzaamheden die de beroepsbeoefenaar teelt 2/3 uitvoert geldt dat hij deze uitvoert volgens procedures, voorschriften en richtlijnen zowel vanuit het bedrijf als vanuit de wet- en regelgeving.
De medewerker teelt voert de werkzaamheden uit na instructie of opdracht.
De voorkomende teeltwerkzaamheden zijn teeltgebonden. Hoewel competenties gelijk zijn zijn er op het gebied van vakvaardigheden en vakkennis wel duidelijke verschillen tussen zowel buiten als binnenteelt en de teelten onderling. De context buitenteelt, binnenteelt en de gekozen teelt is maatgevend voor de kerntaak.
Voor de buitenteelten geldt in het algemeen dat structuur en conditie van de bodem van en afwatering van het perceel belangrijk zijn. Ook spreekt men in de buitenteelt van zaai-, plant- en pootgoed en niet van uitgangsmateriaal.
Voor de binnenteelten geldt met name dat de techniek, mechatronica en robotica toeneemt. Dit heeft een grote invloed op de werkzaamheden maar ook op de wijze waarop de beroepsbeoefenaar teelt aangestuurd wordt. Hij zal vaker te maken hebben met aansturen door meerdere specialisten. Hij zal daarmee moeten kunnen samenwerken en communiceren.
De vakbekwaam medewerker teelt maakt een planning voor de inzet van de medewerkers en kent en werkzaamheden toe aan de medewerker(s). Hij plant in overleg met zijn leidinggevende of verantwoordelijk specialist de inzet van materiaal en materieel.
De vakbekwaam medewerker teelt geeft de medewerker inzicht in hoe hij zijn werkzaamheden uitvoert en hoe hij deze nog beter kan uitvoeren. Hij signaleert of een medewerker tijdens werkzaamheden ondersteuning nodig heeft en biedt deze als de medewerker dit wenst. Hij houdt in de gaten of de medewerker functioneert volgens de gemaakte afspraken.
De vakbekwaam medewerker teelt informeert en instrueert de medewerker(s) over de te verrichten taken, prioriteiten, productiviteitsnormen, kwaliteitsnormen, te behalen resultaten. Hij ziet erop toe dat de medewerker(s) de werkzaamheden uitvoeren volgens procedures, werkinstructies. Hij s tuurt medewerker(s) bij.
De vakbekwaam medewerker teelt bewaakt de voortgang van de werkzaamheden en grijpt in bij afwijkingen. Hij signaleert knelpunten in de werkuitvoering en rapporteert en/of administreert het verloop van de werkzaamheden. Hij fungeert als aanspreekpunt bij problemen en vragen.
De vakbekwaam medewerker past de zorgsystemen toe. Hij informeert de medewerkers en bewaakt of er wordt gewerkt volgens de geldende zorgsystemen. Hij houdt administratie bij en levert informatie voor aanpassingen en het ontwikkelen van het systeem aan de beheerder of betrokkenen. Hij formuleert in overleg en na opdracht met zijn direct leidinggevende en/of de ondernemer verbetervoorstellen.
Toelichting:
Binnen de beroepscontext van het kwalificatiedossier is er een grote verscheidenheid aan bedrijven. De werkprocessen moeten geplaatst worden in de context van de beroepsuitoefening waarbij rekening gehouden wordt met het bedrijf en de kaders van de taak, werkzaamheden en verantwoordelijkheden.
De vakbekwaam medewerker heeft een uitvoerende aansturen en coördinerende rol. Hij onderneemt acties in overleg en onder begeleiding van zijn leidinggevende en/of verantwoordelijk specialist en altijd binnen de kaders van zijn verantwoordelijkheden.
Deel C is vastgesteld door het bestuur van het kenniscentrum, op advies van de paritaire commissie beroepsonderwijs en bedrijfsleven. Het (beroeps)onderwijs en bedrijfsleven hebben in gezamenlijkheid besloten dat de nadere uitwerking van deel C het onderwijs een goede basis biedt om een beroepsopleiding op te bouwen.
In dit deel van het kwalificatiedossier wordt de informatie uit deel B gespecificeerd, voor elke uitstroom. In de proces-competentie-matrices wordt specifiek per uitstroom aangegeven welke competenties aangewend worden bij de uitvoering van de onderscheiden werkprocessen. In de detaillering van de matrices wordt verantwoord waarom en hoe deze competenties van toepassing zijn.
]]>Deel C is vastgesteld door het bestuur van het kenniscentrum, op advies van de paritaire commissie beroepsonderwijs en bedrijfsleven. Het (beroeps)onderwijs en bedrijfsleven hebben in gezamenlijkheid besloten dat de nadere uitwerking van deel C het onderwijs een goede basis biedt om een beroepsopleiding op te bouwen.
In dit deel van het kwalificatiedossier wordt de informatie uit deel B gespecificeerd, voor elke uitstroom. In de proces-competentie-matrices wordt specifiek per uitstroom aangegeven welke competenties aangewend worden bij de uitvoering van de onderscheiden werkprocessen. In de detaillering van de matrices wordt verantwoord waarom en hoe deze competenties van toepassing zijn.
]]>In dit hoofdstuk worden de certificeerbare eenheden van dit kwalificatiedossier nader omschreven.
De certificeerbare eenheden welke deel uit maken van dit dossier zijn:
De verantwoording bij het kwalificatiedossier heeft tot doel de ontwikkeling van het kwalificatiedossier toe te lichten en te verantwoorden.
Het is een verantwoording van de stappen die zijn gezet bij het opstellen van het kwalificatiedossier zodat voor derden de procesgang transparant is. Het is een toelichting op de keuzes die zijn gemaakt bij het opstellen van de kwalificaties, zodat voor gebruikers inzichtelijk is wat wel en niet in het kwalificatiedossier is opgenomen en waarom die keuzes zijn gemaakt. Het is een vooruitblik op het ontwikkelingsperspectief van de kwalificaties in het licht van de dynamiek op de arbeidsmarkt en de dynamiek in de relaties tussen opleidingsinstellingen en behoeften van het bedrijfsleven.
Het Verantwoordingsdocument is van en voor de gebruikers. De verantwoording helpt het beroepsonderwijs keuzes te maken bij de inrichting van het onderwijs, de inhoud van de beroepspraktijkvorming en de examinering. Voor het bedrijfsleven wordt inzichtelijk gemaakt wat de relatie is tussen hun 'eigen' beroepscompetentieprofiel en het uiteindelijke kwalificatiedossier. Daarbij zijn twee vertaalslagen aan de orde:
De verantwoording bestaat uit twee delen:
In Proces- en inhoudsinformatie staat reflectie op het ontwikkelingsproces van het kwalificatiedossier centraal. Belangrijke thema's zijn wie in welke hoedanigheid betrokken is geweest bij de ontwikkeling van het kwalificatiedossier en welke onderwerpen en discussies aan de orde waren. In de Ontwikkel- en onderhoudsinformatie geven de betrokken partijen aan welke agenda voor de toekomst uit het overleg en de discussiepunten tussen alle partijen tijdens het tot stand komen van het kwalificatiedossier naar voren zijn gekomen.
]]>Aan het kwalificatiedossier Teelt 2/3 liggen de volgende beroepscompetentieprofielen ten grondslag:
Deze profielen zijn samengevoegd in één kwalificatiedossier, omdat bij vergelijking van de beroepscompetentieprofielen brede overeenkomsten zijn gevonden in de beroepsuitoefening van de verschillende beroepsbeoefenaren. De verwantschap van deze profielen kenmerkt zich in de overeenkomstige beschrijvingen van kerntaken en beroepscompetenties.
De werkprocessen, 'Bereidt de teelt voor', 'Verzorgt de teelt', 'Oogst' en 'Verwerkt de oogst' en 'Gebruikt apparatuur en machines' zijn gedeeld. Evenals de verantwoordelijkheid en de complexiteit. De werkprocessen krijgen hun betekenis in de context van de teelt. Behalve dat er verschillen zijn tussen de open teelten en bedekte teelten verschillen teelten ook onderling.
Open teelt vindt plaats in de buitenlucht en wordt sterk beïnvloed door bodemgesteldheid en het weer. Bedekte teelten vinden in een speciale daarvoor bestemde ruimte . Het gewas wordt geteelt op groeimedium waarin de toevoer van voedingsstoffen en bemesting efficient te regelen is. De bedekte teelt is daardoor minder afhankelijk van omstandigheden. Door de generieke beschrijving in dit dossier mogelijk geworden om zowel de binnen als de buitenteelt in een uitstroom te verenigen. Afhankelijk van de teelt verschilt de inhoud van de werkprocessen.
Er is gekozen voor een verticale clustering vanwege de grote mate van overeenkomst in kerntaken en werkprocessen tussen de medewerker teelt en de vakbekwaam medewerker teelt. Er zijn een aantal essentiële verschillen tussen de medewerker teelt en de vakbekwaam medewerker teelt; de vakbekwaam medewerker teelt voert de werkzaamheden zelfstandig uit. Hij geeft instructie bij uitvoering van de werkzaamheden, controleert de uitvoering, stuurt medewerkers aan en geeft indien van toepassing leiding aan medewerkers.
Door het clusteren van deze beroepscompetentieprofielen in één kwalificatieprofiel is in uitvoerende zin voor het onderwijs een brede opleidingsmogelijkheid gecreëerd. De civiele waarde voor deze brede basis en de specialiserende uitstroom, is herkenbaar in de beroepspraktijk.
Een clustering met de overige beroepscompetentieprofielen voor de teelt is niet mogelijk gebleken. Hoewel de context hetzelfde is, is er te weinig overlap in werkprocessen alle beroepscompetentieprofielen tot een verticaal dossier te clusteren. Bij de ontwikkeling van de dossiers voor de teelt te weten Teelt 2/3 en Teelt 4 is wel nadrukkelijk met een verticale doorstroom rekening gehouden.
]]>Om te komen van de beschreven beroepscompetentieprofielen naar de beschrijving in dit kwalificatieprofiel heeft een vertaling van de in het beroepscompetentieprofiel beschreven vakvolwassen beroepsbeoefenaar naar de in het kwalificatieprofiel beschreven startend beroepsbeoefenaar plaatsgevonden.
Herformulering
De kerntaken en werkprocessen zoals beschreven in de beroepscompetentieprofielen zijn duidelijk herkenbaar in het kwalificatiedossier. De clustering van beroepscompetentieprofielen open teelt en beroepscompetentieprofielen bedekte teelt heeft geleidt tot een generieke formulering waarbij specifiek jargon vervangen is door algemene termen. Het dossier biedt door de generieke beschrijving de ruimte om binnen de onderwijsuitvoering specificatie naar open dan wel bedekte teelt aan te brengen.
Vanwege de verdergaande automatisering en het gebruik van robotica en mechatronica in de sector is gekozen om de techniek en het werken met apparatuur, installaties en machines vorm te geven in twee aparte werkprocessen te weten ‘Maakt machines gebruiksklaar en pleegt ondrehoud'en ‘Controleert installaties/apparatuur'.
Door het gebruik van de gestandaardiseerde competentielijst voor de landelijke kwalificatiestructuur zijn de competenties in het kwalificatiedossier in andere woorden geformuleerd dan in de beroepscompetentieprofielen. Hoewel in een andere formulering is alle informatie uit de beroepscompetentieprofielen terug te vinden in het kwalificatiedossier.
Vertaalslag naar startend beroepsbeoefenaar
Het beroepscompetentieprofiel geeft een beschrijving van het beroep en de competenties van een vakvolwassen beroepsbeoefenaar. Deze heeft naast de benodigde vakvaardigheden ook inzicht en routine ontwikkeld in zijn beroep. Het kwalificatiedossier geeft een beschrijving van de beroepscontext en competenties van de startend beroepsbeoefenaar. Hij voldoet aan de eisen die de branche stelt aan een beginner op de arbeidsmarktgesteld.
Het verschil tussen het beroepscompetentieprofiel en het kwalificatiedossier is vooral gelegen in verschillen in complexiteit, verantwoordelijkheid, inzicht en zelfstandigheid. Over het algemeen zal de mate van complexiteit, verantwoordelijkheid (beslissingsbevoegdheid), inzicht en zelfstandigheid zijn afgezwakt in het kwalificatiedossier ten opzichte van het beroepscompetentieprofiel.
Op deze manier kan de onderwijsdeelnemer een basis leggen waarop hij kan doorgroeien naar vakvolwassenheid.
Bij de vertaling is met name gekeken naar situaties waarin overleg met de leidinggevende nodig is. In de werkprocessen is aandacht geschonken aan overleg over de werkzaamheden met de leidinggevende. Ook is aandacht besteed aan de momenten waarop de startend beroepsbeoefenaar hulp zou moeten inschakelen.
Bij kerntaak 1 Teelt product/gewas, werkproces 1.3 Verzorgt gewasbescherming zijn de wettelijke beroepsvereisten van toepassing.
Afstemming met de overige kwalificatiedossiers binnen Aequor is vormgegeven door gebruik te maken van de Aequorbrede werkprocessen:
Plant en verdeelt de werkzaamheden;
Begeleidt medewerkers (vaktechnisch);
Stuurt medewerkers aan;
Bewaakt de voortgang van de werkzaamheden;
Bewwaakt uitvoering kwaliteitsbeleid.
Discussiepunten
Tijdens de vergaderingen van de Paritaire commissie zijn de volgende onderwerpen aan de orde geweest.
· Domeindiscussie/naamgeving
Binnen de bedrijven van de sector voedsel en leefomgeving vindt een verbreding van werkzaamheden plaats. Grenzen tussen sectoren en beroepen vervagen en nieuwe beroepen ontstaan op het snijvlak van de traditionele sectoren. Vanuit dit gegeven heeft de discussie over de naamgeving van de kwalificatiedossiers plaatsgevonden. Namen voor kwalificatiedossiers dienen een duurzaam karakter te hebben en mogelijkheden te bieden tot verbreding binnen de grenzen van de sector. Vanuit de onderwijsgeleding wordt aangedrongen om niet sec te kijken naar de differentiaties maar naar de totale samenhang en consistentie binnen de veranderende domeinen van de sector voedsel en leefomgeving. Voor het bedrijfsleven speelt daarnaast nog de herkenbaarheid van de naam een grote rol. De naamgeving van de kwalificatiedossiers is tot stand gekomen rekening houdend met de bovengenoemd punten.
Naast de discussiepunten in de Paritaire commissie zijn in de sectorcommissie de volgende inhoudelijke discussies gevoerd:
· de uitstromen
Binnen de sectorcommissie is uitgebreid gediscussieerd over het samenvoegen van de open en bedekte teelt tot een uitstroom. Hoewel de werkprocessen gelijkluidend zijn bepaald de context in sterke mate de inhoud. De sectorcommissie heeft gekozen voor een brede uitstroom waarin ook aandacht is voor herkenbaarheid van de sector. Door een generieke formulering waarin voldoende vrijheid is voor de onderwijsinstellingen om de opleiding af te stemmen op open dan wel bedekte teelt en de toelichting op de kerntaak wordt de eigenheid gegarandeerd.
· de kerntaken
Om de totale breedte van het werkveld goed te kunnen benoemen is voor de huidige kerntaak gekozen. Het beschrijven van de werkprocessen is ondersteunend.
· het bepalen van kruispunten in de matrix en de uitwerking ervan.
Het omgaan met de onderdelen van de competentielijst en het interpreteren ervan, heeft tot discussie geleid;
· de contextafhankelijkheid van werkprocessen
Er is gekozen voor een gezamenlijk kader waarbij er ruimte is de omschrijving van de werkprocessen en prestatie-indicatoren een branchespecifieke invulling te geven.
· de plaats van techniek binnen het dossier.
Techniek wordt steeds belangrijker binnen de sector. Om voldoende ruimte te bieden aan de toekomstige ontwikkelingen is gekozen voor twee werkprocessen specifiek gericht op de techniek. Hierdoor en door de generieke formulering is voldoende ruimte om techniek specifeik vorm te geven in de onderwijsuitvoering.
Certificeerbare eenheid: wettelijke beroepsvereisten gewasbescherming
Binnen de sector plantenteelt zijn er medewerkers die door ondernemers in dienst worden genomen om alleen maar te spuiten. Dit komt voor bij grote bedrijven en in de loonwerksector.Daarnaast zijn er piloten die met een vliegtuig(je) grote percelen spuiten. Deze mensen hebben een spuitlicentie nodig en kunnen dus niet terecht op de arbeidsmarkt zonder deze certificeerbare eenheid.
De opgenomen certificeerbare eenheid voorziet in deze behoefte.
Aansluiting vmbo-mbo-hbo
De aansluiting vmbo-mbo-hbo heeft niet tot expliciete discussie geleid in de paritaire commissie. In de Paritaire commissie heeft een vertegenwoordiger van het hbo zitting. Het vmbo wordt ook vertegenwoordigd door leden van de AOC Raad maar niet zo expliciet.In aparte projecten wordt de doorstroom vmbo-mbo aan de orde gesteld. Zo zijn in samenspraak tussen betrokkenen uit vmbo, mbo, Cevo, Cito en Aequor de examens voor het vmbo geglobaliseerd. Daarbij zijn de domeinen afgebakend en een aantal competenties uit de SHL-lijst beschreven. In een vervolgtraject worden de eerste proeven van bekwaamheid op vmbo-niveau beschreven. In 2010 volgt een pilot.
Doorstroom naar het hbo vereist extra aandacht voor algemene ontwikkeling. Daarover worden tussen scholen aparte afspraken gemaakt.
Betrokkenheid docenten
Gedurende de ontwikkeling van dossiers worden docenten via gremia bij de inhoud betrokken. Ieder jaar wordt een aantal dossiers bovendien geëvalueerd door docenten; de resultaten leveren input voor bijstelling.
Aan dit dossier is voor de vakbekwaam medewerker teelt een certificeerbare eenheid wettelijke beroepsvereiseten gewasbescherming opgenomen.
Kennis en vakvaardigheden zijn aangepast:
Toepassen van bedrijfsprocedures/veiligheidsvoorschriften/we en regelgeving is uit een aantal werkprocessen verwijderd;
Overlegt met collega's en betrokkenen is uit een aantal werkprocessen verwijderd.