De matroos binnenvaart heeft een uitvoerende en ondersteunende rol. Hij/zij werkt als ondersteuning voor de kapitein binnenvaart en/of de schipper binnenvaart. Er wordt veel samengewerkt en taken worden regelmatig van elkaar overgenomen. De matroos binnenvaart moet zich blijven (bij)scholen in de werkzaamheden op het binnenvaartschip en naar een grotere zelfstandigheid streven in de uitvoering daarvan. De matroos binnenvaart heeft de verantwoordelijkheid voor het op de juiste wijze uitvoeren van zijn taken. Daarbij signaleert en waarschuwt hij/zij zijn leidinggevende in gevallen van twijfel, bij gevaar van schade en in onverwachte en plotseling wijzigende omstandigheden. De matroos moet beslissen wanneer hij/zij een taak zelfstandig kan uitvoeren en wanneer hij/zij nog begeleiding of toezicht nodig heeft van zijn leidinggevende.