De matroos binnenvaart voert verschillende operationele werkzaamheden uit aan boord van een vaartuig dat de binnenwateren van de Europese Unie bevaart, zoals werkzaamheden in verband met het besturen van een vaartuig, de beheersing van het vaartuig, ladingsbehandeling, stuwen, het vervoer van passagiers, scheepswerktuigkundige en bouwkundige aspecten, onderhoud en reparatie, communicatie en gezondheid. De beginnend beroepsbeoefenaar moet beschikken over verantwoordelijkheidsgevoel, enthousiasme tonen en zich actief beschikbaar stellen om te leren, te groeien en meer verantwoordelijkheid te krijgen. Bepaalde taken, zoals het laden en lossen, vinden onder tijdsdruk plaats. De matroos binnenvaart moet daar goed mee om kunnen gaan en stabiel blijven presteren.