Een bemanningslid binnenvaart streeft naar een grote zelfstandigheid en een goede kwaliteit van het werk. Hij is accuraat, stressbestendig, oplossingsgericht en communicatief vaardig. Tijdens diensttijd werkt en verblijft het bemanningslid binnenvaart veelal aan boord van het schip. Hij moet daarom discreet en integer zijn, een positieve instelling hebben en zich flexibel kunnen opstellen ten opzichte van de andere opvarenden. Afhankelijk van de exploitatiewijze werkt het bemanningslid binnenvaart ook in nacht- en extradiensten. Het is van belang dat het bemanningslid binnenvaart zijn lichamelijke en geestelijke conditie in de gaten houdt en zijn grenzen bewaakt. In verband met de veiligheid geldt voor het bemanningslid binnenvaart de eis dat hij beschikt over minimaal zwemvaardigheid conform zwemdiploma A.